Effectieve leerstrategieën
Op zoek naar de essentie met productieve leerstrategieën.
Deze leerstrategieën zijn in te zetten bij bepaalde leerstofinhouden waarbij het zinvol is dat leerlingen tijdens het studeren een deel van de leerstof zelf produceren. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de kern van de boodschap samen te vatten of door een schema of mindmap of tekening te maken of door kernwoorden en symbolen toe te voegen in de tekst, ... De leerlingen moeten best geholpen worden bij het aanleren van deze productieve leerstrategieën.Komen tot duurzaam leren met cognitieve leerstrategieën
We nemen enkele cognitieve leerstrategieën onder de loep. Enerzijds kan een leerkracht die inzetten in de les en anderzijds kan een leerling die zelf inzetten bij het studeren. Uit onderzoek is gebleken dat een leerstrategie inzetten in de les, zelfs met een korte instructie over die leerstrategie vooraf, een positief effect heeft op het leerrendement. Een leerkracht kan dus het studeergedrag van de leerlingen beïnvloeden. We lijsten enkele leerstrategieën op:
- Spaced practice: herhaling. Leerlingen oefenen of studeren dezelfde leerstof, gespreid in de tijd en op verschillende studeermomenten.
- Retrieval practice: actief oproepen uit geheugen. Leerlingen ga na wat ze nog weten over een bepaald onderwerp, ze testen zichzelf of maken een oefentest over dat onderwerp. Het is dus het bewust oproepen van informatie.
- Elaboration: eerst structuur, dan details
- Interleaving: wissel verschillende onderwerpen af
- Worked examples: zoek verschillende voorbeelden bij de les, demonstraties
- Dual coding: combineer woord en beeld, visualiseer
- Ezelsbruggetjes: verhaaltechniek, associaties, breinbutler,...
- Test jezelf: bevraag jezelf aan de hand van inhoudstafel, eigen vragen, flashcards... Controleer hierbij de antwoorden en combineer met spacing.
- ...
Deze leerstrategieën kunnen uiteraard gecombineerd aangeboden worden.
De twee leerstrategieën die het meest effectief blijken te zijn, zijn retrieval practice en spaced practice.
Deze en nog andere leerstrategieën worden onderaan verder toegelicht op de posters van Make it stick. Opgelet; waar bepaalde leerstrategieën erg krachtig blijken en inzetbaar zijn in verschillende contexten en vakken, zijn andere leerstrategieën soms meer inzetbaar voor het ene vak dan voor het andere of in een bepaalde leerfase of specifieke context.
- Bekijk dit filmfragment (4.01').
- Waarom is dit een voorbeeld van spaced en retrieval practice?
- Hoe kan je jouw leerkrachten binnen jouw school stimuleren om hiermee aan de slag te gaan?
- Het werken met flash cards is een manier om aan retrieval te doen.
Bekijk dit filmpje over flashcards (8.43'). - Waarom is het gebruik van flashcards een effectieve leerstrategie?
- Wat is belangrijk bij het studeren van flashcards?
- Welke valkuilen zijn er aan het studeren met flashcards?
