3/17: gelijkenissen en verschillen met 'gewoon lesgeven'
Online les versus 'gewone lessen'?
Eigenlijk verschilt voornamelijk het medium bij online lesgeven. Alle overige aspecten (denk aan doelen, beginsituatie, activering, motivering ...) en succesfactoren van 'een goede les' blijven hetzelfde. Mensen leren immers niet plots anders.
Hoe je online les voorbereiden?
Als leerkracht werk je je online lessen dus gelijkaardig uit, zoals in een contactles. We zeggen 'gelijkaardig', aangezien er wel enkele aandachtspunten zijn bij het online lesgeven. We denken hierbij aan:
In kaart brengen van de doelgroep (beginsituatie)
+ Werken vanuit heldere doelen = vertrekpunt
Vervolgens ga je de lesstructuur en lesopbouw uitzetten.
Je neemt beslissingen over de lesaanpak, je kiest bijvoorbeeld om online les te geven ahv. een bepaalde tool.
Speel in op voorkennis, actualiteit en relevantie.
Bij online leren kan je inzetten op een voorbereidingsfase om kennis te verwerven.
Houd er rekening mee dat je bij online leren vaak iets minder doelen zult bereiken per les. Kwaliteit gaat boven kwantiteit. Beperk je dus tot de noodzakelijk te bereiken leerdoelen, of om het met een slagzin te zeggen:
'Online lesgeven is niet doceren maar doseren'.
Verdere praktische tips:
- Communiceer de leerdoelen + lesdoelen
- Geef de planning weer: activiteiten en doelen per week bijvoorbeeld = houvast geven. Een visueel overzicht kan hierbij zeker zinvol zijn.
Een online les bestaat ook uit een 'intro, midden, slot'. We spreken over:
- Start: Check in
- Verwerken: Aanbieden, inoefenen, vastzetten
- Afronding: Check out
==> Bekijk video hiernaast (3:31')
De keuze voor online lesgeven is een middel om je doelen te bereiken en nooit een doel op zich. Je leerinhouden staan voorop en je mag dus nooit je inhouden gaan aanpassen aan de gekozen online tool.
Reeds enkele tips:
- Bouw complexiteit op: begin met basisactiviteiten.
- Voorzie heldere instructies.
- Herhaal actief en gespreid.
- Zorg voor regelmatige feedback.
- Combineer woord en beeld.
- Zorg voor rust en regelmaat.
Je kan bijvoorbeeld met studiewijzers werken.

Koen Timmers: "Zoek op voorhand uit welke tool voor jouw vak, les en leeftijd van je leerlingen het meest geschikt is. Bij een taalvak is interactie belangrijk en heeft synchroon online lesgeven veel voordelen omdat je veel interactie creƫert. Bij een praktijkvak is een gemonteerde video met een stappenplan en achteraf een online vragenuurtje misschien een beter idee."
Het belang van feedback en tussentijds formatief testen
- Vraag regelmatig feedback aan leerlingen en hun ouders; zo weet je wat goed gaat en wat beter kan.
- Voorzie feedback. Zie hiernaast een getuigenis van Irene Van Der Spoel (Today's Teaching Tools).
- Test regelmatig de kennis: het evalueren om te leren zoals we verstaan onder formatief evalueren, maakt het leerproces van de leerling zichtbaar. De leerling krijgt informatie over waar hij staat en waar eventueel verder moet worden op ingezet (dus zonder 'punten', zuiver procesmatig).
- Exit ticket
- Quiz
